Akıllı Sözleşme Nedir? Nasıl Çalışır?
Birçok kripto para biriminin kullandığı Akıllı Sözleşme Nedir? Özetle, Akıllı sözleşme (Smart Contract), alıcı ve satıcı arasındaki sözleşmenin şartlarının doğrudan kod satırlarına yazıldığı, kendi kendini yürüten bir sözleşmedir. Kod ve içerdiği anlaşmalar, dağıtılmış, merkezi olmayan bir blok zinciri ağında bulunur. Kod, yürütmeyi kontrol eder ve işlemler izlenebilir ve geri alınamaz. Daha detaylı bakacak olursak akıllı sözleşme nedir, akıllı sözleşme nasıl çalışır ve nasıl bir güvenlik sağlar? Gelin detayları inceleyelim.
Akıllı Sözleşme Nedir?
Akıllı Sözleşme Nedir? Akıllı sözleşme, alıcı ve satıcı arasındaki bir sözleşmenin gönüllü şartlarını bilgisayar kodunda önceden tanımlanmış bir dizi kural olarak yerleştiren ve karşılandığında bunları kendi kendine yürüten açık kaynaklı bir blok zinciri protokolüdür. Örneğin, akıllı bir sözleşme, bir fiyat veya fonlama sınırına ulaşıldığında veya belirli bir süre geçtiğinde kendi kendine yürütülebilir. Akıllı bir sözleşme, güvenilir işlemlerin aracılara ihtiyaç duymadan yürütülmesini sağlayarak işletmelerin gelişmiş yasal istikrar ve verimlilikle etkileşime girmesine olanak tanır.
Akıllı sözleşmeler, iş taraflarının tüm taraflara dağıtılan ve güncellemeler için fikir birliği gerektiren şeffaf ve değişmez bir dijital defter üzerinde her tür iş nesnesi için varlık belirteçlerini yönetmesini, bunlara erişmesini ve yönetmesini sağlar. Akıllı sözleşme, kelimenin tam anlamıyla “akıllı” değildir, yalnızca yaratıcıları kadar zekidir.
Daha da önemlisi, doğru yapılırsa akıllı sözleşmeler, gelişmiş güvenlik, gerçek zamanlı izleme ve uyumluluk ve daha az denetim gibi geleneksel yasal sözleşme mekanizmalarına göre ek faydalar sunar. Tüm bu avantajlar, tarafların bir anlaşmaya varabilmesi, bunu bir sözleşmede resmileştirebilmesi ve bunu eskisinden çok daha kısa sürede ve daha uygun maliyetlerle uygulayabilmesi nedeniyle maliyeti önemli ölçüde düşürür ve işletmeler arasındaki işlem hızını artırır. Ayrıca, akıllı sözleşmeler, kurumsal bürokrasiyi azaltabilir ve merkezi olmayan özerk bir organizasyon veya akıllı sözleşmeyi bağımsız olarak yöneten DAO kurarak geleneksel sözleşmelere göre daha fazla şeffaflık sunabilir.
Geleneksel sözleşmelere çok benzer şekilde, akıllı sözleşmeler telekomünikasyon, bankacılık, finans, sigorta, eğitim, medya ve daha fazlası gibi sektörlerde finansal türevler oluşturmak, yasal olarak mülkiyeti tanımlamak, kiralama sözleşmeleri düzenlemek, yönetmek gibi çok çeşitli amaçlar için uygulanabilir. Fikri mülkiyet hakları, kullanım anlaşmaları oluşturma veya kitle fonlaması projeleri yürütme de bunların içerisindedir.
Akıllı bir sözleşme, örneğin, yeni bir aracın son teslim tarihine kadar bir alıcıya teslim edilmesini veya önceden kararlaştırılan şartlarda fonların serbest bırakılmasını sağlayabilir.
Akıllı Sözleşmeler ile ilgili bilmeniz gerekenler;
- Akıllı sözleşmeler, alıcı ve satıcı arasındaki anlaşmanın şartlarının doğrudan kod satırlarına yazıldığı, kendi kendini yürüten sözleşmelerdir.
- 1998’de “Bit Gold” adlı sanal bir para birimini icat eden Amerikalı bir bilgisayar bilimcisi olan Nick Szabo, akıllı sözleşmeleri, bir sözleşmenin şartlarını yerine getiren bilgisayarlı işlem protokolleri olarak tanımladı.
- Akıllı sözleşmeler, işlemleri izlenebilir, şeffaf ve geri alınamaz hale getirir.
Akıllı Sözleşmeler Nasıl Çalışır?
Akıllı sözleşmeler kendi başlarına çalışabilir, diğer akıllı sözleşmelerle etkileşime girebilir ve hatta Chainlink (LINK) ve Band Protocol (BAND) gibi oracle’ların kullanımı yoluyla harici veri kaynaklarına bağlanabilir. Örneğin, tam ağ özerkliği oluşturmak için bir dizi akıllı sözleşme kurulabilir. Burada her bir sözleşme yalnızca bir öncekinin sonuçlanması durumunda otomatik olarak yürütülür.
Akıllı bir sözleşmenin birkaç ana parçası veya nesnesi vardır. Bunlar:
- İmza sahipleri (iki veya daha fazla sözleşme kullanıcısı),
- Sözleşme ortamında kripto varlığı gibi var olan sözleşme konusu,
- Protokolün özelliklerini tanımlayan ilgili yerel programlama dilinde yazılmış belirli terimlerdir.
Kurallar ve kullanıcıları davranışlarına göre ödüllendirir veya cezalandırır.
Akıllı Sözleşmeler ve Güvenlik
Akıllı sözleşmeler, HTTPS ve SSL sertifikaları gibi güvenilir güvenlik ve şifreleme araçlarının bir kombinasyonunu kullanabilir ve güvenliklerini sağlamak için genellikle üçüncü taraf denetimlerine tabi tutulur. DeFi alanının bu yılki hızlı yükselişi, büyük ölçüde denenmemiş, canlı bir ortama koşturulmuş ve düzgün bir şekilde denetlenmemiş bir dizi yeni protokol yarattı. Sonuç olarak 2020’de, hack’ler, çıkış dolandırıcılıkları ve yazılım hataları nedeniyle yatırımcılar tarafından yüz milyonlarca dolar kaybedildi. Yalnızca Eylül 2020’den bu yana DeFi protokolleri Value, Origin, Akropolis ve Harvest akıllı sözleşme ihlallerine maruz kaldı. Bir DeFi, akıllı sözleşmesiyle etkileşime girerken dikkatli davranmanız ve proje üzerinde kendi araştırmanızı yapmanız önerilir. Genel olarak, akıllı sözleşmeler, NEO, Ontology (ONT), Binance Coin (BNB) ve Cardano (ADA) gibi bir dizi büyüyen sanal varlık ağının Ethereum ile rekabet etmesi ve kullanımlarını daha da geliştirmesiyle çok parlak bir geleceğe sahip.
SORUMLULUK REDDİ: Bu web sitesinde verilen yazılar haber amaçlı bilgilendirme yazılarıdır. Bu web sitesinde verilen bilgiler yatırım tavsiyesi, finansal tavsiye veya ticaret tavsiyesi teşkil etmez. Coinanalist, herhangi bir kripto para birimi satın almanızı tavsiye etmez. Okuyucular, coinler hakkında kendi araştırmalarını yapmalı ve herhangi bir yatırım öncesinde mali danışmanlarına danışmalıdır.
Kripto para piyasasında hakimiyetinizi artırmanız için hazırladığımız, bilmeniz gereken kripto paralar ve terimlerinin bulunduğu “kripto rehber” kategori linkine tıklayarak göz atabilirsiniz!
Son dakika gelişmelerden anında haberdar olmak için bizi Telegram‘dan, Instagram‘dan, Facebook‘tan ve Twitter‘dan takip edip, soru sorabilirsiniz. Sizlerle iletişim kurmaktan keyif duyarız.
